Таче марий калык Василий Регеж-Горохов дене чеверласен.

регеж-горохов

9 март эрденак  мемнан деке ойган увер тольо: марий калыкын йӧратыме артистше да писательже Василий Михайлович Регеж-Гороховын шӱмжо кырымым чарнен.

Василий Михайлович кок шулдыран пӱркыт кайык гай лийын. Тудо марий театр искусство ден сылнымутышто ик семын кугу куатын тыршен да кок вережат чапле лектышыш шуын.

Василий Горохов  1937 ий 27 августышто Куженер район Кӱшыл Регеж ялысе  кресаньык ешыште шочын. Изиак тулыкеш кодын. Йывансола кыдалаш школ деч вара 1957 ийыште  Н.К.Крупская лӱмеш Марий кугыжаныш педагогический институтын марий филологий отделенийышкыже тунемаш пурен. 1960-1965 ийлаште Москваште А.В.Луначарский лӱмеш ГИТИС-ын актер отделенийыштыже тунемын.

1965 ийыште М.Шкетан лӱмеш  Марий кугыжаныш театрын труппышкыжо ушнен. 1990-1996 ийлаште театрыште сылнымут-драматургий ужашым вуйлатен. 1996 гыч 2002 ийлаште уэш актер семын пашам ыштен.

В.Горохов икымше рольла гычак калыкын ик эн йӧратыме артистше лийын. Тудо сценыланак пӱралтын шочын манын каласаш лиеш. Кугу яшката капан, йоҥгыдо чапле йӱкан актер ончышын кумылжым савырен моштен. Тудын репертуарже моткоч поян. Тушто тӱрлӧ планан роль-влак улыт.

Марий драматургийым ончалаш гын,  шарнаш кодшылан, «Эреҥер» спектакльыште (М.Шкетан) Эвай Пӧтырым,  С.Чавайнын «Элнетыштыже»  Григорий Петрович Ветканым, «Мӱкш отарыште» Мичим, «Акпатырыште» Акпатырым ончыктыман. С.Николаевын пьесыж почеш шындыме «Салика» спектакльыште тӱрлӧ ийлаште Эчукын, Чопайын да Ози Кузин рольыштым модын. А М.Рыбаковын драмыж почеш шындыме  «Морко семыште» Кугу сарын салтакше сокыр музыкант Стапан Микалын образшылан Марий АССР-ын Кугыжаныш премийже дене палемдалтын.

Руш да йот эл классический репертуарыште ятыр келге образым чоҥен. Тиде Паратов (Александр Островский, «Кузыкдымо ӱдыр»/Бесприданница»),  Дороднов («Вараш кодшо йӧратымаш»/»Поздняя любовь»);  доктор Ломбарди (К.Гольдони «Кок озан тарзыже»/ «Слуга двух господ»),  Звонцов (М.Горький «Егор Булычев и другие»),  Кент (В.Шекспир «Лир кугыжа»).

Шуко оҥай рольым ыштен кызытсе драматургий негызеш ямдылыме спектакльлаште.

Сай пашажым аклен, Василий Гороховлан 1977 ийыште Марий АССР-ын сулло, 1982 ийыште МАССР-ын калык артистше, 1988 ийыште  РСФСР-ын сулло артистше почетан званийым пуымо. Марий Эл Кугыжаныш премийын да  Йыван Кырла лӱмеш театр премийын лауреатше лийын.

В.Горохов шкеже пьесым возен.  «Канде кайык», «Шукшан чевер олма», «Сулык», «Почан шӱдыр», «Шӧртньӧ сӱан» пьесыже-влак да «Кугезе муро» драмыже М.Шкетан театрын сценыштыже шындалтыныт. Вес йылме гыч ятыр пьесым марлашке кусарен. Театр илышлан пӧлеклен «Юзо» лӱман шарнымаш книгам.

Сылнымутыш Василий Михайлович эн ончычак поэт семын толын, ятыр сборникше савыкталтын. Эпос сынан «Регеж» поэмын авторжо. Прозыжым «Лум ӱмбал» пеледыш» книгаш чумырен.

Кусарыме пашаж гыч Александр Пушкинын почеламут дене возымо «Евгений Онегин» романжым ончыктыман.  Тыгак шотланд поэт Роберт Бёрнсын, венгр поэт Шандор Пӧтӧфин возымыштым марлаҥден, посна книга дене луктын.  Шкенжын произведенийже-влакым руш, эстон да икмыняр моло йылмыш кусарыме.

Возымо пашажым кӱкшын аклен, 2007 ийыште В.Регеж-Гороховлан Марий Эл Республикын калык писательже лумым пуымо.

Василий Михайлович Горохов нерген уло марий калык эн поро шарнымашым аралаш тӱҥалеш.

Поделиться ссылкой:

© Шкетан театр - 2023

Top