Саввина Венера Гавриловна

Саввина Венера Гавриловна

Марий Элын калык артисткыже (1995)

1941 ий 11 январьыште Морко район, Немычсола ялыште шочын. 1958 ийыште Кумыжъял кыдалаш школым тунем пытарымек, направлений почеш шемрокдымо мландым нöлтымаште лийын. 1959 ийыште Йошкар-Оласе культурно-просветительский училищын хоровой отделенийышкыже тунемаш пурен. Кок ий тыште тунеммек, 1961 ийыште А.В. Луначарский лÿмеш Театральный искусство кугыжаныш институтыш каен. 1985 ийыште ты вузым тунем лекмек, М. Шкетан лÿмеш Марий кугыжаныш драма театрыш пашаш толын. Тыште тудо 38 ий тыршен, шÿдö утла рольым модын.

Профессиональный сценыште икымше гана В. Саввина В. Бояринован «Ош йÿксö» драмыж почеш шындыме тыгаяк лÿман спектакльыште колхозышто тыршыше  60 ияш ÿдырамашын рольжым модын. Варажым актрисылан травестийный роль-влакымат модаш пернен: С. Чавайн, «Илыше вÿд» (1968) – пионер, Шабдар Осып, «Кориш» (1973) – Йыван ды молат.

Актриса сценыште тÿрлö койыш-шоктышан образым чоҥен: илыш-йÿлам воштылшо комедийлаште ялысе тыглай ÿдырын рольжым веле огыл, драматический образ-влакымат чоҥаш логалын. Поснак палемдыман К. Коршуновын «Аксар ден Юлавий» (1975) драмыштыже Юлавийын, Ф.-Г. Лоркан «Пачемыш пыжаш» (1977) спектакльыштыже Ангустинасын, В. Шекспирын «Лир кугыжаште» (1984) Корделиян рольыштым. В. Саввина чоҥымо образлаште геройжо-влакын психологийыштым утларак сайын почын пуэн.
Марий ÿдырамашын яндар шÿм-чонжым, тудын моторлыкшым, куатшым В. Саввина Оринан (К. Коршунов, «Кÿдырчан ÿжара», 1968), Клавийын (С. Чавайн, «Мÿкш отар», 1972), Манюкын (М. Рыбаков, «Морко сем», 1975) да моло рольыштат моткоч мастарын ончыктен. Драматизм дене темше улыт тудын модмо образ-влак А. Кицбергын «Вувер ÿдыр» (Мари, 1969), М. Шкетанын «Ачийжат-авийжат» (Ведаса, 1970), М. Хусаиновын «Еҥ суртышто» (Раиса, 1982), А. Пудинын «Пыжаш» (Нюра, 1990) спектакльлаштышт. «Калевала» финн эпос почеш шындыме спектакльыште В. Саввина Леминкайненын рольжо гоч аван йöратыме кумылжым кумдан почын ончыктен.

Кöргö чон куат, йöратымаш, илышым умылен моштымо койыш дене темше улыт В. Саввинан Логин куваже (Л. Яндаков, «Тулык ава», 1989), Васлий куваже (С. Элембаева, «Чонтамык», 1995) да молат. Ю. Байгузан «Порсын лÿҥгалтыш» (1999) притчыштыже шоҥго ÿдырамашын рольжо гоч актриса ондалалтше, мыскылалтше да шыдешкыше еҥ-влакым почын ончыктен. Мутат уке, чыла тиддеч посна актриса воштылаш таратыше образ-влакымат чоҥен: комендант Сурманаева (М. Рыбаков, «Эргымлан кузык», 1988), Палагий (А. Волков, «Оръеҥ мелна», 1991), Кропиня (М. Рыбаков, «Тÿрлемÿдыр», 1991), Серапий (Ю. Байгуза, В. Пектеев, «Окса тул», 1994), Терей вате (С. Николаев, «Салика», 1998), Валя (В. Гуркин, «Кнагари-тывырдык», 1998) да молат.

Театр искусствым вияҥдымашке изи огыл надырым пыштымылан 1985 ийыште В. Саввиналан «Марий АССР-ын заслуженный артисткыже» почетан лÿмым пуымо. А 1995 ийыште В. Саввинам, тудын пашажым кÿкшын аклен, «Марий Эл Республикын калык артисткыже» почетан лÿм дене палемдыме.
2003 ийыште В. Саввина Марий самырык театрыш пашам ышташ куснен.

Тудын илышыже да творчествыже нерген возеныт:

Поморцева Б. На сцене родного города // Молодой коммунист. 1974. 8 марта.
Анисимов Э. Кажнын шке шӱдыржӧ (У каждого своя звезда) // Марий коммуна.  1984.  5 февр.
Саввина В. Талантлан — кумда корно (Таланту — широкую дорогу) // Марий коммуна.  1984.  7 окт.
Признание // Марийская правда. 1985. 21 июля.
Смирнова В. Ах, эти первые гастроли // Марийская правда. 1998. 4 июля.
Михайлова С. Театр мыланем эм гай (Театр для меня как лекарство) // Марий Эл. 1999.  23 окт.
Акаш М. «Илыш корнем пеш тыглай» («Мой жизненный путь очень простой»)// Кугарня.  2000.  8 дек.
Ябердина И. Марий Элын артистше-влак: Венера Гавриловна Саввина (Артисты Марий Эл) // Ончыко. 2001.  № 1. С. 85.
Белкова С. Юлавий гаяк эрыкым йӧратыше актриса (Свободолюбивая, как и Юлавий, актриса) // Марий Эл.  2001.  20 янв.
Белкова С. Эн  марий  актриса (Самая марийская актриса) // Марий Эл. 2001. 23 янв.
Кныш Г. Блеск игры // Марийская правда. 2001. 24 янв.

Поделиться ссылкой:

Top