Марий театр искусствын историйыштыже Римма Руссинан л?мж? курымешлан ойыртемалтын палемдалт кодеш. Палемдалт кодеш сценыште т?рл? сынан образым моткоч о?айын, келгын чо?ымыжлан к?ра. Палемдалт кодеш шкежат к?кш? культуран, кугу к?рг? виян ?дырамаш улмыж дене. Римма Арсентьевна уло ?мыржым М.Шкетан л?меш Марий театрлан пуэн. Образым чо?ымо годым пеш шуко т?рл? п?рымашан ?дырамашын илышыжым илен эртарен, тудын к?рг? чонжым, шонымашыжым умылаш да ончышо деке шукташ тыршен. Юмо тудлан кап-кыл моторлыкымат, усталыкымат чаманен огыл. Да тидын дене посна е?лан огыл, п?тынь калыклан п?лекым ыштен. Римма Руссина сцена гоч моторлыкым да порылыкым шарен илаш туныктен. Вет шкеже изинек укем ужын кушкын. Кочкаш, чияш ч?дылан к?рак медицина пашае? лияш шонымашыже шукталтын огыл. Вара оксам шотлышылан ыштен. Но ты т?няште п?рымаш тудлан вес корным ямдылен улмаш. Шоныдымын-вучыдымын Йошкар-Ола уремыште, р?д? почтамт воктен палымыж дене мутланен шогышыла, Ленинградыш актерлан тунемаш каяш ?жмашым налеш да вашке студент радамыш ушна. Культура шотышто Российысе моло ола деч чот ойыртемалтше Ленинград марий ?дырын ш?м-чонжым пойдарымаште, профессионал артист семын мастарлыкым шуарымаште чапле негыз лийын.
Ила гын, Марий Элын калык артисткыже Римма Руссина ноябрь тылзыште 80 ийым тема ыле. Но, чаманен каласаш логалеш, таче тудо мемнан коклаште уке. Эртыше рушарнян шочмо кундемыштыже, Оршанка районысо Тошто Крешын ялыште, л?мл? актрисым шарныме кас эртен. Тудым республикысе «Саскавий» да верысе «Ошлавий» марий ?дырамаш ушем-влак ямдыленыт.
Тошто Крешын кундем шкенжын ойыртемалтше да чапланыше е?же-влак¬лан к?ра Марий кундемыште посна верым налеш. Тиде — марий писатель Яков Павлович Майоров-Шкетанын шочмо верже. Тудын пашажым вараже Феликс Майоров шуен. Тиде — драматург Арсий Волков ден композитор Евгений Волковын шочмо верышт. Тышан шочын-кушкын л?мл? марий актриса Римма Руссина.
Таче ял калык нелыракын ила гынат, Тошто Крешын культура п?ртыш е?-влак шукын погынен толыныт ыле. Шке землячкыштым шарныме кас вет о?ай лийшашым с?рен. Да тудо тыгаяк лийын. Т??алтыште Марий Элын культура, печать да национальность паша шотышто министржын алмаштышыже, республикысе «Саскавий» марий ?дырамаш ушемым вуйлатыше Г.Ширяева к?чыкын мер организацийын пашаж дене палдарен. А вара мутым театровед Н.Кульбаевалан пуымо. Наталья Ивановна Марий Элын калык артисткыже Римма Руссинан илыш да усталык корныжым радамлен лектын. «Корнывожышто» Павлина гыч т??алын Васса Железнова (М.Горький) роль марте Римма Руссинан чонжо гоч 100 наре образ эртен. Васса Железновам шкежат й?ратен да кугу кумылын модмыж нерген палемден. Вет актриса шкеж гаяк кугу к?рг? виян ?дырамашым почын ончыктен. Руссина характерный рольымат ыштен, отрицательный ден комедийныйымат модын, эпизодысымат ш?калын огыл. Лач тиде актрисын усталыкше нерген ойла. Каласаш к?леш, С.Чавайнын «М?кш отар» спектакльыштыже Клавийын рольжо дене Римма Арсентьевна сценыш 25 ий лектын.
— Шижалтын: Римма Арсентьевнан образыште улмыж годым йол пундаш гыч т??алын пытартыш ?п пырчыж марте чылажат ылыжын, чылажат модын,- Российын сулло артисткыже Маргарита Медикова шке коллегыжым, векат, ниг? деч коч шижын да умылен ойлен. — Кеч-могай рольым ыштыже — кажне мутшым к?рг? чон гыч колтен. Мыняре тидлан вийым пышташ к?лын! Тиде вийым тудо эн ончычак ончышылан п?леклен. Тыгайым мый чынжымак артистлан шотлем. Васса Железнова гай рольым ышташ кеч-могай артист куана, — актрисын шомакыштыже икмыняр к?раныме шижмаш палдырныш.
Сценыш лектын ойленыт Россий искусствын сулло деятельже Олег Иркабаев, марий драматург Геннадий Гордеев. Нуно Римма Руссинам паленыт веле огыл, Олег Геннадьевич, мутлан, пашамат пырля ыштен. Марий самырык театрым почмеке гын тудо Римма Арсентьевнам т?? администраторлан пашаш налын. Вет икымше ошкылым ыштыме годым э?ертыш моткочак к?леш. А Римма Руссинам калык пален, пагален. Тудын л?мжак театрлан пашам ыштен. Самырык артист-влаклан гын тудо чыла шщотыштат эталон лийын.
— Римма Арсентьевнан илыш р?дыж? лийын. Тудо, ситыдымашым ужын, нигунам эртен каен огыл: шке шонымашыжым каласен, кузе ышташ к?лешым темлен,- айдемын ик эн шерге качествыж семын палемден Олег Геннадьевч Римма Руссинан тиде койышыжым.
А Геннадий Гордеевлан эше студент улмыж годымак тыгай кугу актриса дене вашлияш, театр шотышто тудын каласкалымыжым колышташ пиал логалын. Илышыште нимоат случайно ок лий, маныт. Геннадий Филимоновичымат п?рымаш корно теве тыгай вашлиймашла гоч театрыш конден манын каласашат лиеш.
Шарнымашым ашна чоныштыжо Марий Элын калык артистше Владимир Актанаеват. Тудлан Римма Арсентьевна дене пырля ик спектакльыште («Осал суксо-влак») модашат пиал логалын. А вес могырымжо, Валдимир Иванович – актрисын землякше. Сандене тудо пашам ыштымыж годым ответственность кугеммым шижын, вет чапланыше е?-влакын Шарнымаш касыш, мутат уке, М.Шкетан л?меш Марий национальный театрын артистше-влак нигузе ушныде кертын огытыл. Маргарита Медикова поэтесса Зоя Дудинан почеламутшо-влакым лудын гын, Антонида Антонова ден Евгений Сергеев мурым п?лекленыт. А Олегн Кузьминых ден Ольга Харитонова Л.Яндаковын пьесыж почеш шындыме «Й?ратымаш? Й?ратымаш. Й?ратымаш!» спектакль гыч сценкым моткоч с?ралын келыштареныт.
Сценыш к?зыш? Л.Н.Кудрявцеван аваж ден Римма Руссина шке жапыштыже йолташ ?дыр лийыныт. Лидия Николаевна Руссинан 70 ияш л?мгечыжлан ямдылыме афишымат арала улмаш. Тунам «Эре?ер» ансамбль дене, театр сценыш лектын, землячкыштым шокшын саламленыт. Ты гана ?дырамаш тунамсе к мурым муралтыш. Да «Эре?ер» дене пырля погынышо калыкым тиде кастене «Какшан сем» ансамбльын весела мурен-куштымашышт с?растарышт.
«Саскавий» ?дырамаш ушмын е?же-влакын шарнымашышт тиде касым утларак пойдарыш. Римма Руссинан Алексей эргыже аважым тыге порын шарнымылан тауштен каласыш.
С.БЕЛКОВА.
«Марий Эл» газет 2011 ий 26 ноябрь