ойла М.Шкетан лӱмеш Национальный театрын актёржо Алексей Сандаков.
Тӱняште могай гына профессий уке! Ала-молан актёр лияш эре куштылго манын шоненам: репетицийыш кошт, сценыш лек да мод, адакшым калык коклаште палыме лият. Йоҥылыш лийынам улмаш. Тидын нерген М.Шкетан лӱмеш Национальный театрын акёржо, Кужеҥер район Чашкаялыште шочшо Алексей Вениаминович Сандаков дене кутырымем годым пален нальым.
Ончыкылык актёр изиж годым кӧ гына лияш шонен огыл. 5 ияш Алёша йодшо-влаклан инженер лиям манын вашештен. Кушмыж семын умылымашыже вашталтын: рвезе военный лияш шонен. Тыге Алексей Калининградысе кӱшыл военный училищыш тунемаш пурынеже ыле, но тазалыкшылан кӧра шонымашыже шукталтын огыл.
А кузе Алексей актёр лийын? Школ деч вара рвезе армийыш каен. Пӧртылмекыже, жап яра ынже эрте манын, Йошкар-Оласе культпросветучилищыш тунемаш пурен. Но тушто рвезе арня гына тунемын шуктен. Тунам В.Пектеев ден Г.Ямаева М.С.Щепкин лӱмеш кӱшыл театрал училищыш марий курсыш тунемаш колташ ӱдыр-рвезе-влакым погеныт. А.Сандаковат нунын коклаш логалын. Такшым изинек Алексей изинек творческий шӱлышан кушкын. «Ешыштына шым икшыве улына. Мый кудымшо улам. 8 ияш годым изам да 6 ияш шольым дене марий такмак-влакым гармонь почеш муренна. Тунам ялыште самодеятельный кружок тӱрлӧ ыле. Школыштат почеламут-влакым сылнын лудаш йӧратенам, тӱрлӧ кружокыш уло кумылын коштынам», — каласкала актёр.
Шке ончыкылык пелашыжым А.Сандаков Москошто театрал училищыште вашлийын. Светлана Ягулбаева тунам марий курсышто актрисе лияш ямдылалтын. Тыге 2003 ийыште актёр еш шочын. Кызыт Алексей ден Светлана коктынат М.Шкетан лӱмеш театрыште пашам ыштат. Ешыште кок ӱдыр кушкеш: 9 ияш Валерия ден 3 ияш Элавий.
«Эре ойлем: артист лияш – манаш веле. Кечыште кок гана пашаш толман, мӧҥгыштӧ индеш шагатлан кастене гына лийына. Шуматкечын да рушарнян пашам ыштена. Каныш кече шочмын гына. Икшывына-влак чӱчкыдын театрыште улыт. Мӧҥгӧ мият да коктын спектакльла модыт. Ончыч Валерия, кугу лиймекем, актриса лиям манын коштеш ыле. Кызыт тыгай шонымашыже уке ала-мо», — воштылеш А.Сандаков. Туге гынат Алексей дене Светлана ӱдыр-влаклан жапым ойыраш эреак тыршат. Еш ден паркыште канен коштыт, оҥай кином але мультфильмым ончаш кинотеатрыш миен толыт. Кастене гын Алексей Валерия ӱдыржӧ дене школышто пуымо мӧҥгӧ пашам ышташ полша. Валерия изинек усталык шӱлышан кушкеш. Кум ий «Марий мланде» лудшо-влак конкурсышто участвоватлен, кок ий почела икымше верыш лектын. ™дыр мураш йӧрата.
Нигунам от пале, кушко тыйым пӱрымаш лупшалеш. Куд ий ончыч Алексей театр гыч каяш шонен пыштен. Окса илышыште эн тӱҥ огыл гынат, тудын деч посна ок лий. Актёр тений гына театрыш пӧртылын. Куд ий жапыште Алексейлан мыняр тӱрлӧ пашам вашталташыже пернен огыл! Но пӱрымаш тудым театрышкак конден. «Мом йомдарем, шоналтышым тунам. Кидем-йолем уло, пашам ышташ чыла вере лиеш. Тунам, театр гыч кайымекем, кӧргыштем актёр улмем келгын шылтенам, театр дене кылдалтше шижмаш, шонымаш мыйым ынже авалте манын тыршенам. Куд ий жапыште театрыш ик гана гына толынам. Тунам ӱдырем-влакым йомакым ончаш конденам ыле, нуно мыйым виешак театрыш пуртышт», — шарналтыш актёр.
Алексей кочкаш шолташ йӧрата. Южгунам шке кумылын тидым ышта, кунам гын, пелашыже ок ярсе гын, кухньышто уло кумылын шогылтеш. Тудын «коронный» кочкышыжо – борщ. «Хобием уло манын ом керт. Мӧҥгыштӧ мом ышташ кӱлеш, ыштем. Лудаш изинек ом йӧрате, но книга оҥай гын, кучен шинчын кертам. Южгунам гитарым кидышкем налам да перкалем, муралтем», — каласкала Алексей.
Ялыште шочын-кушшо рвезым чонжо ялышкак шупшеш. Чӱчкыдын огыл гынат, ешыж дене миен толаш тырша, пашалан полша. «Його улам манын ом керт. — шкеж нерген ойла Алексей. – Суткаште 4-5 шагат малем гын, сита веле. Театрыштат кок пашам ыштем: актёр да сценын монтировщикше улам. Яра жапем лийме годым шке автомашинам дене таксист семын кудалыштам. Машина уло гын, молан яра шогаш?» Пашаче улмыжо Алексейын ача-аваж деч, очыни. Ачаже, Вениамин Николаевич, ӱмыржӧ мучко механизаторлан пашам ыштен, тракторист лийын. Аваже, Анфиса Алексеевна, ончыч повар лийын, вараже фермыште тыршен.
Чын пӧръеҥ ешым эре икымше верыш шында, лийжак манын тырша. Алексей ешыште ваш умылымашым, пагалымашым эн тӱҥлан шотла. Икшывыже-влаклан сай ача. «™дырем-шамыч дене мый утларакшым пушкыдырак койыш-шоктышан улам. Авашт пеҥгыдын каласен пуа, нуно тидым тыманмеш шуктат. А мый декем толыт да южгунам шортынат колтат, кумылем савырат. Сандене южо сомылым кумытын Светлана деч йышт ыштена», — шыргыжеш Алексей.
Тӱрлӧ ситуаций лиеда. Южгунам икшыве-влакым йочасад гыч але школ гыч налын шукташ ок лий. Тунам Алексейын але Светланан иза-шольышт полшат. Каникуллан ӱдыр-влак ялыште ковашт дене шогат. Ешыште коктынат актёр лияш сай мо, йодыш лектеш. «Тыште удам ом уж, — вашештыш Алексей. – Репетиций деч вара пелашем дене паша нерген кутырена, ваш-ваш ситыдымашнам, йоҥылышнам каласена. ªрдыж гыч сайынрак коеш».
Алексей пӱрымашлан ӱшана. Иктаж-мо лийын каен гын, тугеже тыгакак лийшаш, шона. «Юмо мом пуэн, тудлан куанем», — манеш актёр. Тудо ончыкылыклан кугу планым ок чоҥо. «Пессимист улам, ик кече дене илем. Иктаж-мо шонымо почеш ок лий гын, пеш сырем», — ойла Алексей. Илыме годым, иле – тудын девизше. Тугеже пӱрымаш Алексейлан да тудын лишыл еҥже-влаклан пиалан лияш йӧным тек эре ыштен шога.
Ирина Кудряшова.
«Кугарня» газет
16 ноябрь 2012 ий