Top.Mail.Ru

Родо-тукым кыл/ Марий ден коми калыкым сцена ушен

Кодшо кушкыжмын, 31 январьыште, М.Шкетан л?меш марий национальный театрыште эртыше касым иктешлен, тиде кечым Марий Элыште Коми культурын кечыже семын палемдаш келшен толеш. Тудо сценыште коми драматург А.Поповын пьесыж почеш шындыме «Эх, кушто ?дырым муаш?» спектакльын премьерыжым модын ончыктымо дене кылдалтын ыле.
Ончаш толшо калыкым воштончышан фойешке театр мучко йо?галт кайыше гармонь сем шупшыльо. Тушко ?дырамаш-влакын шыма да яндар й?к дене мурымышт ушныш. Тиде «Сипертас» фольклор коллективын самодеятельный артистше-влак коми калык мурым йо?галтареныт. Тыште тыгак пошкудо-влакын т?рл? савыктышыштым налаш й?н лийын. А фотохудожник-влакын изирак выставкышт й?двел кундемыште илыше родына-влакын илышышт гыч посна тат-влакым почын пуэн.
— Коми калык марий гаяк поро чонан, унам вашлийын моштышо, шке шочмо мландыжым й?ратыше,- палемден уналан мутым пуымыж годым Марий Эл правительство председательын алмаштышыже, Марий Элын культура, печать да национальность паша шотышто министрже М.Васютин.
А унаже Коми Республикын национальный политика шотышто министрже Г.Габушева ыле. Комила да марла саламлалтын, тудо шокшын вашлиймылан тауштен, калыкым выставкым, а вара спектакльым ончалаш ?ж?.
А й?шт? й?двел гыч ты гана Марий Элыш кугу делегаций толын. Тудын радамыштыже кугыжаныш служба пашае?-влак ден пырля газет ден телевиденийыште ыштыше журналист лийыныт. Да к?шн? палемдыме пьесын авторжо Алексей Попов пелашыж дене толын. Алексей Попов – Россий кумдыкышто палыме драматург. Тудо Коми Кугыжаныш премийын лауреатше, РФ культурын сулло пашае?же. Мемнан ончышо тудын дене такше палыме. Шке жапыштыже марий сценыште тиде авторын пьесыж почеш «П?р? пазар» спектакль шындалтын ыле. Теве у паша дене вашлиймаш лие.
Молан лач тиде пьесым ойырен налме – содержаний гыч коеш: тудо тачысе кече дене кылдалтын. Ялыште илыше Миклайым ача-аважат, родо-тукымжат ?дырым налаш к?леш манын ойлымышт дене йыгыжтарен пытареныт. Икана, Марья кокаж деч писынрак утлаш манын, ?дырым налам, с?ан арня гыч манын мыскара семын ойлен колта. Тышеч действий вия?аш т??алеш. Качымарий вараже умыла: йо?ылыш ыштен, но шке шомакшым м??геш налаш вийым ок му. А кока тидын нерген ял мучко ойлен шуктен. Ача-ава с?анлан ямдылалтыт. А налшаш ?дыр уке. Шке ялыштат, пошкудыштат тидлан келшен толшым муаш ок лий. Интернетыште кычалаш? Ноутбукшат пудырга. Миклайлан Васли йолташыже полшаш пижеш. Сценыште мо ышталтмым зритель р?ж воштыл колтен, совым кырен онча. Тугеже комедий жанр дене шындыме спектакль шке цельышкыже шуын. ?дыр налме нерген мут лектын гын, умылена: с?ан лийшаш. Да лиеш. Шоныдымын-вучыдымын, оръе?ат лектеш. Да эше тугай мотор, чатка. Сценыште чылт марий спектакль ончыкталте.
— Таче Макарова марий ватым але коми ватым модо? – мыскара шот дене йодым Марья кокан образшым ыштыше, Марий Элын калык артистше Р.Макарова деч.
— Конешне, марий ватым. Мый шкеже марий улам гын, вес койышым сайын ончыктен ом керт,- шыргыжеш актриса. — А такше кунам чоным пыштен модат, тиде могай материал – от шоналте. Адакше пьесым сайын кусарыме, чылт марий произведенийым ыштыме.
Кусарыше семын тыште кок е?ым палемден кодыман. Коми гыч рушлаш коми йылме дене савыкталтше изданий-влакын «Коми му» газет редакций» холдингыште пашам ыштыше Л.Поповам да рушла гыч марлаш савырыше марий лудшылан сайын палыме писатель Ю.Соловьевым.
— Изишак т?рлатылме. Кажне репетицийыште кузерак спектакльым о?айракым ышташ манын кычалме. Кум тылзе пашам ыштыме жапыште эре мом гынат уым пуртымо,- ойла режиссер Роман Алексеев. – Тиде марла йо?галтын гын, тыште кусарышынат, актер ден мурым возышо-влакынат пашаштым палемден кодыман.
— Наушник деч посна колыштым да чыла умылышым,- манеш автор А.Попов шкеже. — Артист-влак пеш сайын модыч. Режиссер нине актерым ойырен налмыж дене точкыш логалын шонем. Такше вет пьесын йылмыж ден сценыште модмо йылме т?рл? улыт.
Мыланна рашемдышт: тиде пьеса почеш Коми музыкально-драматический национальный театрыште спектакль кумшо ий кая. Тыгак фольклор театр тудым кокымшо ий модеш.
— Коми ден марий сценыште модмым ончен, икгайлыкым ужда мо? – адак йодым автор деч.
— Ужым. Актер-влакын койышыштышт веле огыл, посна шомакыштат икгайлык уло. Мутлан, мый «едрит-кудрит» ойым кучылтын омыл, но тидым шкенан денат, тыштат кольым,- шыргыжеш Алексей Вячеславович.
— Мый икымше ужашым кусарышын полышыжлан э?ертыде ончышым, вараже наушникым нальым. А такше таче тиде спектакльым кумшо гана ужым. Кум т?рл? труппын модмыжым. Кажне коллективын пашаже ойыртемалтше. Марий сценыште пеш шуко у элемент-влакым ужым. Обстановкыштат, чиемыштат, герой-влакын поступкыштыштат тиде палдырныш. Мый эше зритель нерген каласынем. Куанышым тудым эскерен. Кузе тудо сценысе действийлан акым пуа! А артист-влакын пашаштлан кум пачаш чот куанышым. Да шке землякем дене кугешныме кумыл лекте, — шке куанжым, ?рмыжым ыш шылте «Коми му» холдинг вуйлатышын алмаштышыже Г.Холопова.
Спектакльыште шуко муро йо?га. Нуным поэт Геннадий Сабанцев ден композитор Сергей Маков возеныт. Художник-постановщик – Сергей Таныгин. Каласыман, декораций коми-влакын национальный ойыртемыштлан келыштаралтын.
Спектакль пытымек, сценыш Коми Республикым вуйлатыше В.Гайзер деч кугу пеледыш аршашым луктыч. А вара тушко уэш М.Васютин ден Г.Габушева к?зеныт, икте-весым саламлен, таум ыштеныт. К? тиде спектакль дене пашам ыштен, чылаштлан Тауштыман серышым, п?лекым кучыктеныт.
Теле й?шт? кастене эртыше тиде вашлиймаш, чынжымак, моткоч шокшо ыле. Теве тыге усталык аланыште тыршыше-влаклан к?ра калык-влак коклаште келшымаш шочеш. Моторлык т?ням утара манме ойсавыртыш таклан огыл шулдыраныш савырнен.
— Мый Марий театрым моткочак шкенан деке намийынем,- шке кумылжым почо мутланыме годым А.Попов.
Поро шонымаш илышыш пура гын, родо-тукым калык-влак коклаште кыл эшеат пе?гыдемеш.

Светлана БЕЛКОВА.
Д.Речкинын фотожо.

«Марий Эл», 2012 ий 2 февраль

Поделиться ссылкой:

Top