Тыгай лӱман сборник ош тӱням ужо журналист да поэт, Марий Эл культурын сулло пашаеҥже Юрий Русановын шочмыжлан 50 ий темме кечылаште. Ты книга дене Марий книга савыктыш вуйлатыше Ю.Соловьев М.Шкетан лӱмеш Марий драме театрыште калыкым 18 майыште палдарен. Тиде кечынак сценыште Юрий Петровичым шарнымаш кас эртен.
Юрий Русановын сылнымутшым шергалат, да кажне почеламутшо гыч шулдыран семын йоҥгышо да эпиграф лийын кертше корнылам ойырен ончыкташ лиеш. Эше весым умылет: кажне кокымшо почеламут, манаш лиеш, – муро. Тудо шуко возен огыл, ты сборникыш «Лышташ йӱр» книгаштыже савыкталтше почеламут-влакым пуртымо. Тыгак шке жапыштыже «Кугарня» газетыште савыкталтше икмыняр статьяже уло. Но эше тудын мурылан, тидын шотыштак спектакльлан возымо мурын мутшо шагал огыл. Весат рашеме: Ю.Русановын поэмыже «Ямде лий» газетыште савыкталтын улмаш. Тудат книга деч ӧрдыжеш кодын. Шкеже возымыжым тичмашынрак чумырен кертеш ыле. Но илыш тыге савырнен: тиде книгашке Юрий Русанов нерген тудым сайын палыше еҥ-влакын шарнымашыштым погымо. Нунын коклаште журналист да поэт, артист да режиссер, мер пашаеҥ да бизнесъеҥ, родо-тукымжо, пелашыже, лишыл йолташыже улыт. А чыла тидым поэтесса Лидия Иксанован «Йӧратымаш, каваш чӱкталтше…» возен пытарыдыме поэмыже иктешла.
Лидия Иксанован ты произведениешыжак кышкарлалтын ыле Александр Бирюковын ты каслан ямдылыме сценарийже. Теве артист, костюм пинчакым ваче гоч лупшалын, сценыш лектеш. Лач тыгай сюжетан фотографий уло Юрий Русановын. Тиде ик эн пытартыш фотосӱретше лийын, шканжат моткоч келшен. Да тудо символическийыш савырнен, манаш лиеш: тыге, ваче гоч пинчакым лупшалын, мемнан дечын ойырлен каен.
Юрий Русанов шкеже сценыште кужун кутырен огыл. Ойла ыле кӱчыкын, но ты кӱчык ойыштыжо келге шонымашым каласен. Ты гана тудын нерген шарналтыше коклаште кӱчыкын ойлышыжат, кужун каласкалышыжат ыльыч. А нунын коклаште – муро. Тӱҥ шотышто – тудын мутшылан возымо муро-влак. Русановын композиторжо Иван Егоров лийын. Йолташыжын лӱмгечыжлан Иван Ильич икмыняр у мурым ямдылен. «Кава шортеш» мурым Марий Элын калык артистше, Марий драме театрын тӱҥ режиссержо Роман Алексеев композиторын рояль дене шоктымыж почеш икымше гана сцене гыч йоҥгалтарыш. Рояль почеш икымше гана мурыш Марий Элын калык артисткыже Светлана Строганова «Нинан мурыжым». Мутын авторжо – Лидия Иксанова, тудо Юрий Русановын Нина пелашыжлан пӧлеклалалтын.
«Айдеме чон – кавасе шӱдыр» манын лӱмден ик почеламутшым Ю.Русанов. Шӱдыр лийын йӱла, векат, тудын чонжат. А шкеж нерген шарнымаш дене ила лишыл еҥжын, палымыже-влакын ушышто да шӱмыштӧ. Поро да йӱлышӧ чонжо, ыштыме пашаже келге кышам коденыт пӱтынь марий илышыште.