Ялыште шочын кушшо икшывылан пуйто Юмыжак мданде паша та?лалташ п?рен. Тыгак лийын Параньга район Ермучаш ялеш 37 ий ончыч шочшо Андрей Бусыгин денат. Матародо школышто 8 классым тунем пытарымек, шуко шочшан ешыште кушшо рвезе молын семынак механизатор профессийым ойырен налеш – Йошкар-Олашке, 8-ше номеран профучилиыш кая да экскаваторщиклан (тыштак тракторист правам налаш й?н лийын) тунемаш т??алеш. Училищыште налме шинчымашым пашаште кучылт ок шукто – рвезым тунамсе Совет Армийыш служитлаш колтат. Кок ий коклаште кумда Российын икмыняр кундемыштыже салтак корным тошка.
Ермучаш ялын шочшыжо Андрей Бусыгинат армий радам гыч шуаралтше, ушан-шотан, пе?гыде кап-кылан рвезе лийын п?ртылеш. Шочмо «Знамя» колхозын кумда пасулаштыже шурным ончен-куштышо лияш шонымашыжым илышыш пурташ пижеш – трактор руль воктек шинчеш.
— Мылам ялыште илаш келша, да кызытат я шочмо ялыш, я оньыкувамыт деке кошташ й?ратем. Вет тушто чылажат лишыл да палыме. Но икана, тиде 1994 ийыште лийын, паша гыч п?ртылын, телевизорым ч?ктышым да Марий телевиденийын каналже дене о?ай уверым лудыт: тений Москошко, театр училищыш марий рвезе ден ?дыр-влакым артистлан тунемаш колташ погаш т??алыт. Мыят тунемаш каяш шонымашемым ачамлан мыскара й?рерак луктын каласышым, но тудо воштылтышыш веле лукто, но «т?чен ончаш» темлыш, р?долашке каяш оксамат пуыш. Тыге кум турымат сайын эртен, 17 ончыкылык артист коклашке мыят логальым,- шарналта кызыт А.Бусыгин.
Москошто, М.С.Щепкин л?меш К?шыл театр училищыште (тудо такшым Москвасе Изи театр пеленсе театр-студий маналтеш да к?шыл театр образованийым пуа) тунемме ныл ий шижде эртен кая. Тынар жапыште мыняр нелылыкым эртыме, сценыште шкем кучаш, ушташ, мураш, ошкыл колташ да марла чын, раш ойлаш тунемме – каласкален пытараш ок лий. Шочмо республикыш п?ртылын, Марий театр сценыште калыкым куандараш, шортараш, шонкалаш кумыла?даш – тыгай задачым шукташ тунемме. Тидыже – эн шерге.
Шочмо калыкым чон искусство деке лишемдаш тыршымаш – спектакльлаште модмо кажне роль гоч эрта. Андрей Бусыгин, М.Шкетан л?меш Марий кугыжаныш драме театрын ешышкыже ушнымеке, латкум ий жапыште ушеш кодшо ятыр рольым чо?ен. Ончаш толшо-влак «Салика» гыч Терейым, «Ке?еж й?д» гыч Марка кумым поснак й?ратен вашлийыт. Вет нине спектакль-влак Марий театр сцена гыч нигунам огыт кора?далт, эн волгыдо ш?дыр семын й?лат да калыкнан кумылжым савырат, воштылаш веле огыл, илыш нерге шонаш таратат. Мыскараче койышан коклаштынак коштшо, пашам ыштыше, ч?чкыдын вашлиялтше Терей ден Марка гай е?ын рольыштым чо?аш кугу усталык к?леш. Тиде задачым Андрей Бусыгин сайын шукта. П?рт?с пуымо мастарлыкым вузышто шуарен да ынде пашаште моштен кучылтеш. Нине кок герой деч поснат марий ончышо тудым мыскараче семын сайын пала. Туге гынат нине образ гоч шочмо калыкнан мыскараче кумылжым, веселалыкшым, келгын шонен моштымыжым, вес семын каласаш гын, шкешотан философ улмыжым пеш чын да раш модын ончыкта, зрительым кугешнаш, шонкалаш кумыла?да. А мастарлык руш да т?нямбал классикыште роль-влакым чо?ымо да марий сценышке кондымо дене иквереш толын. «М?кш отар» спектакльыште ?р?з?йын, «Ачийжат-авийжатыште» Мичийын образыштым чо?ымо неле паша, чынжымак, ушеш кодын. Тылеч посна «Кайыккомбо кашта» спектакльыште й?ршын вес т?сан геройым – Йыванын – поэтын да драматургын – рольжым ?шандарышын модеш. Тидыже артситын мыскараче усталыкше деч посна вес ш?рынан, мутлан, серьёзный роль-влакымат модын кертмыжым раш почын ончыкта. Тыгай ш?лышан рольым ончыкыжымат модаш т??алеш манын, ончышо ?шанен вуча.
Артистын илышыжым, тудын к?рг? шонымашыжым, вий-куатшым шижын, умылен моштышо е? пашаште эре икте – режиссёр. Марий театрын 90 утла ияш ?мырыштыж? тиде пашам шагал огыл е? ыштен да нунын саскаштым калык т?рл? семын аклен. Кызытат тиде але вес спектакльымак т?рл? режиссёр шке семынже шында, рольым артистлан я келшышын, я, м??гешла, виешак тушкен пуа. Сандене спектакльат тугак «лектеш». Виеш тушкен пуымо пашан саскажым ончышо ужде ок код. Мый тиде шонымаштем мемнан артист-влак труппышто икте-весым умылыдымаш уло манын ынем каласе. Андрей Бусыгинлан ушан, кумда шинчаончалтышан, чынжымак, уста режиссёр-влак дене пашам ышташыже п?ралтын улмаш. Тудо театрын кызытсе т?? режиссёржо Р.Алексеевынат усталыкшым к?кшын акла, тыгак В.Пектеев, В.Домрачев, О.Иркабаев, А.Ямаев гай е?-влак дене вашлиймаш дене кугешна. Вет кажныж деч молан-гынат тунемын, мом-гынат уым пален налын. Чылажат п?жв?д деч посна огыл толын. Тидлан шкенжым чынжымак профессионал артистлан шотлышо е? нигунам ок ?пкеле, шыдым ок кучо. Тыгак лийшаш искусство т?няште. Икте-весым умылымо тыгаяк кумыл моло пашаче коллективыштат лиеш гын, илышна й?ршын вес корно дене вия?еш ыле манын шоналташ веле кодеш.
Б.РЕДЬКИН.
«Кугарня», 2011 ий 25 март