Латкум семӱзгар нерген веле огыл

Марий йылмым, йӱлам, культурым арален кодынена гын, самырык тукымым чыла тидлан шӱмаҥдыман. Марла мутланаш, мураш да кушташ, кугезына-влакын пайрем да тыглай йӱлаштым палаш, шукташ, тошто  калык семӱзгар дене шокташ туныктыман да кумылаҥдыман. Тыге огыл мо? Тыште сай пример шотеш Йошкар-Оласе «Кече» йоча садым кондаш лиеш. Ньога-влакын марий шӱлышан койыш-шоктышыштым ончалат да кумылет нӧлталтеш.

Эртыше кечылаште 23-шо номеран йоча садыште ик тыгай урокышто лийынна. Тусо йоча-влак деке унала М.Шкетан лӱмеш национальный драма театрын артистше-влак толыныт. Моткоч оҥай, пайдале да весела марий «урокым» эртарышт. Урок манашыжат йылме ок савырне, концерт шомак утларак келшен толеш. Но лач тыгай йӧн ньога-влаклан утларак келша. Могай гына тошто марий семӱзгар дене ышт палдаре: ш?шпык, умша ковыж, олым шӱвыр, шиялтыш, кӱсле, тӱмыр, шӱвыр, гармонь… Чылаже латкумытыш погыныш ала-мо. Театр сценыште тӱрлӧ образым модшо марий артист-влакын эше тынар инструмент дене шоктен моштымыштым йоча-влак веле огыл, тушто ыштыше воспитатель-влакат куанен ончышт. Кажне семӱзгар дене палдарыме годым вигак тудын дене шоктен, марла муралтен да кушталтен ончыктеныт. «Южгунамже йоча-влак эсогыл пырля кушталташат лектыт», — палемдышт артист-влак.

Марий семӱзгар-влак дене палдарыме 45 минуташ программым артист-влак шкештак ямдылаш кумылаҥыныт. Да йо?ылыш лийын огытыл. Нуным кеч йоча садыште, кеч школышто йоча-влак кумылын вашлийыт, л?мын йодмаш дене лектыт. Чынжымак, моткоч оҥай программа. А кушеч эше тошто марий семӱзгар-влак нерген пален налат? Мутлан, омыж гыч ыштыме чырлык, куэ кумыж гыч тӧтыретпуч нерген… Кызытсе самырык еҥ куэ кумыж, тыглай лышташ дене лӱҥгалтен шӱшкалташ лиймыжым огешат пале, очыни. А ожно кызытсе семын магнитофон монь лийын огыл, кеч-могай пайремым южыжо лач теве тыгай проста, южыжо моткоч «неле» (мутлан, шӱвыр але кӱсле)  семӱзгар-влак дене эртареныт.

Мо келшыш: йоча-влак тыште марла саламлалтын, чеверласен моштат. Садыште марий йылмым ынде ныл ий наре Маргарита Айварова туныкта. Тынар ияк тыште «Пампалче» кружок пашам ышта. Йоча-влак тушко кумылын коштыт. Марла мутланаш веле огыл тунемыт, калыкнан историйже, культурыжо дене палыме лийыт, тӱрлаш тунемыт.

 С.Носова.

Снимкылаште: М.Шкетан лӱмеш драма театрын артистше-влак  йоча садыш унала толыныт; марий артист-влак ньога-влакын кумылыштым налын кертыныт.

 М.Скобелевын фотожо.

«Марий Эл» газет 2011 ий 22 октябрь

Поделиться ссылкой:

Top